คลังแห่งความรู้

โปรตีน เป็นสารอินทรีย์ ซึ่งเป็นโพลิเมอร์ของสายกรดอะมิโน (amino acid)      โภชนาการให้ความสำคัญมากที่สุด โปรตีนเป็นสารอาหาร ที่ให้พลังงาน โปรตีน 1 กรัมให้พลังงาน 4 แคลอรี (calorie) โปรตีนเป็นส่วนประกอบของร่างกาย ที่มีปริมาณมากเป็นอันดับสองรองจากน้ำ โดยเป็นส่วนประกอบพื้นฐานของเซลสิ่งมีชีวิต เช่น เอนไซม์ (enzyme) ฮอร์โมน ซึ่งจำเป็นต่อการทำงาน และการดำรงชีวิต มีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตและการเสริมสร้างเนื้อเยื่อส่วนที่สึกหรอของสัตว์ เมื่อรับประทานอาหารที่มีโปรตีน ร่างกายจะย่อยสลายโปรตีนได้กรดอะมิโนและกรดอะมิโนที่ได้ร่างกายจะนำไปใช้ประโยชน์ต่าง ๆ 1. โปรตีนจากสัตว์มีความแตกต่างจากโปรตีนจากพืชอย่างไร?      โปรตีนจากสัตว์จัดเป็นอาหารโปรตีนคุณภาพดี เนื่องจากมีกรดอะมิโนจำเป็นครบถ้วน ยกตัวอย่าง ไข่ นม ซึ่งร่างกายย่อยและดูดซึมง่าย ส่วนโปรตีนจากเนื้อสัตว์บก สัตว์ปีก แม้มีคุณภาพสูงแต่ก็มีไขมันโคเลสเตอรอลและย่อยได้ยากกว่า ดังนั้นเนื้อสัตว์บกจึงได้รับการจัดลำดับที่ต่ำกว่าโปรตีนจากไข่และนม ส่วนโปรตีนจากพืช เช่น ถั่วและธัญพืช โดยธรรมชาติจะให้กรดอะมิโนจำกัดชนิดใด...

โปรตีนสูงดีต่อร่างกาย      โปรตีนมีประโยชน์กับร่างกาย เราสามารถเลือกสุดยอดแหล่งโปรตีนจากธรรมชาติ ได้จาก 2 แหล่งใหญ่ๆคือ แหล่งโปรตีนที่มาจากสัตว์ และแหล่งโปรตีนที่มาจากพืชโดยแต่ละแหล้งจะมีสารอาหารและคุณประโยชน์แตกต่างกัน โปรตีนนั้นสำคัญกับร่างกายมนุษย์ทุกเพศทุกวัย มีหน้าที่เพิ่มความแข็งแรงให้กับกล้ามเนื้อ เสริมสร้างการเจริญเติบโตและช่วยซ่อมแซมส่วนที่สึกหรอ นอกจากนี้โปรตีนยังเป็นส่วนประกอบของอวัยวะและเซลล์อีกด้วย โดยเราสามารถเลือกโปรตีนจากธรรมชาติจาก 2 แหล่งใหญ่ๆ คือ โปรตีนที่มาจากสัตว์และโปรตีนที่มาจากพืช โดยควรเลือกทานโปรตีนจากแหล่งธรรมชาติเสียก่อน หากการทานโปรตีนจากแหล่งธรรมชาติไม่เพียงพอ การทานโปรตีนผง หรือเวย์โปรตีนก็เป็นอีกทางเลือกที่ง่ายและสะดวกสำหรับคนที่ไม่มีเวลาเตรียมอาหาร โปรตีนเป็นสารประกอบอินทรีย์ที่พบมากในเซลล์และเนื้อเยื่อของสิ่งมีชีวิตเป็นอันดับ 2 รองจากน้ำในร่างกายของเราจะมีโปรตีนอยู่ประมาณ 1 ใน 7 ของน้ำหนักตัว โปรตีนจะช่วยเสริมสร้างการเจริญเติบโตของร่างกาย และช่วยซ่อมแซมเซลล์ต่างๆ ที่สึกหรอ โปรตีนหลายชนิดเป็นเอนไซม์ที่ช่วยเร่งและควบคุมปฏิกิริยาเคมีใ...

โรคข้อเสื่อม    โรคข้อเสื่อมหมายถึงโรคของข้อที่เกิดกับกระดูกอ่อน cartilage และเยื่อหุ้มข้อ ทำให้มีการสร้างเนื้อเยื่อจำนวนมาก โดยมากจะเกิดบริเวณข้อนิ้ว ข้อมือ ข้อกระดูกต้นคอ ข้อกระดูกหลัง ปกติข้อของคน จะมีกระดูกอ่อนหุ้มอยู่ปลายกระดูก ทำให้การเคลื่อนไหวของข้อราบรื่น กระดูกอ่อนสามารถรับแรงกระแทกจากกระดูก ผู้ที่เกิดกระดูกเสื่อม จะมีกระดูกอ่อนที่หุ้มข้อสึกและบางลง ทำให้เกิดการเสียดสีของกระดูก เมื่อเวลาเคลื่อนไหว จะเกิดอาการ ปวด บวม แดง ร้อน เมื่อเวลาผ่านไป จะมีการงอกของหินปูนเข้าไปในข้อ และมีเศษกระดูกลอยในข้อ ทำให้เกิดอาการปวดข้อ และเคลื่อนไหวลำบาก ข้อเสื่อมเกิดจากการที่กระดูกอ่อนผิวข้อถูกทำลายจากการเปลี่ยนแปลงทางชีวเคมีและทางชีวกลศาสตร์ภายในข้อและภายในร่างกาย ทำให้ไม่สามารถซ่อมแซมกระดูกอ่อนผิวข้อได้ทันกับการถูกทำลาย เนื่องจากกระดูกอ่อนผิวข้อมีเลือดมาเลี้ยงน้อย เซลล์กระดูกอ่อนได้รับสาร อาหารและออกซิเจนไม่เพียงพอ ทำให้ไม่สามารถสังเคราะห์สารต่างๆที่จำเป็นในการซ่อมแซมกระดูกอ่อนผิวข้อได้ ส่งผลให้ข้อที่เสื่อมไม่สามารถรับน้ำหนักที่เกิดจากการทำกิจวัตรประจำวันได้ กระดูกอ่อนผิวข้อน...

คุณพ่อคุณแม่อายุมากขึ้นแต่มีสุขภาพดี      “ช่วงเวลาดีๆ กับ ผู้ให้กำเนิดและหรือผู้มีพระคุณมีช่วงเวลาแห่งความสุขแตกต่างกันไป บางคนความสุขคือการได้กินข้าวฝีมือคุณแม่ นั่งดูทีวีด้วยกันไม่ว่าเวลาไหนก็เป็นเวลาที่มีค่าเพราะเราได้ใช้เวลาร่วมกัน” เป็นธรรมดาที่เมื่ออายุมากขึ้น ร่างกายย่อมเสื่อมถอยลง แต่เราก็สามารถยืดช่วงเวลาดีๆ เหล่านั้นออกไปให้ยาวนานขึ้นได้ การดูแลให้ท่านแข็งแรง ควรดูแลกันตั้งแต่เนิ่นๆ ให้ท่านได้รับอาหารให้ครบ 5 หมู่ สุขภาพดีได้สารอาหารระดับเซลครบ คืออะไร?      คนส่วนใหญ่จะเสริมวิตามินตามความคิดเป็นชนิดๆ ไป เช่น เสริมวิตามินบี, เสริมแคลเซียม, เสริมโอเมก้า 3, กินสารสกัดจากพืช แต่ด้วยความรู้ใหม่ๆ งานวิจัยใหม่ๆ เข้าใจหลักการทำงานของร่างกายมากขึ้น  หากร่างกายได้รับสารอาหารหลัก เช่น โปรตีนและสารอาหารจำเป็นทั้ง 5 หมู่ ตามที่ร่างกายต้องการ แม้จะกินอาหารเสริมวิตามินมากเพียงใด ร่างกายไม่สามารถนำไปใช้ได้หมด สุขภาพก็ไม่ดี แนวคิดที่ จะดูแลให้ครบทุกด้านเพื่อสุขภาพเป็นแนวคิดที่ดูแลทั้งสารอาหารหลัก เช่น โปรตีนที่ดีไม่มีไขมันจะดูดซึมเข้าร่างกายได้ดีที่ส...

โรคเบาหวาน คือ ภาวะที่ไม่สมดุลของฮอร์โมนในร่างกายที่ชื่อ อินซูลิน ซึ่งมีหน้าที่ในการนำน้ำตาลเข้าสู่เซลล์เพื่อเผาผลาญให้เป็นพลังงานในการดำเนินชีวิตของคนเรา  แต่เมื่อใดที่อินซูลินเกิดความไม่สมดุล คือ อาจจะมีน้อยไม่เพียงพอต่อความต้องการ ทำให้พาน้ำตาลเข้าไปในเซลล์ไม่ได้จึงตกค้างอยู่ในกระแสเลือดมากเกินไปเรียกว่าการขาดอินซูลิน หรือมีมากแต่ไม่ออกฤทธิ์ตามปกติจึงเรียกว่าภาวะดื้อต่ออินซูลินเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังชนิดหนึ่งที่มีผลต่อสุขภาพของผู้ป่วยในระยะยาว    คนเป็นเบาหวานโดยทั่วไป มักจะละเลยในเรื่องของอาหารการกินและการควบคุมอาหาร รวมถึงไม่ค่อยใส่ใจกับการออกกำลังกายด้วย โดยอาจจะคิดแค่ว่าเมื่อรับประทานยาแล้วก็คงหายเหมือนกับโรคทั่วๆ ไป ซึ่งเป็นความเข้าใจผิด เพราะโรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่ไม่หายขาด     ซึ่งการใช้ยารักษาเพียงอย่างเดียวจะไม่สามารถควบคุมเบาหวานได้ ดังนั้น การควบคุมอาหารและรู้จักเลือกรับประทานอาหารที่เหมาะสมในปริมาณที่ถูกสัดส่วนกับความต้องการของร่างกาย ก็ถือเป็นวิธีหนึ่งในการรักษาและป้องกันโรคเบาหวานได้ อาหารสำหรับผู้ป่วยเบาหวาน แบ่งได้เป็น 3 ประเภ...

กินอร่อย-ปลอดภัย เพื่อคุณภาพชีวิตที่ดีของวัยชรา      นักวิจัยเร่งศึกษานวัตกรรมอาหารช่วยการเคี้ยวและกลืนอาหาร แก้ปัญหาการสำลักอาหารในผู้สูงอายุ หวังยกระดับคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ เตรียมพร้อมรับมือ "สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์" ในอีก 5 ปี ข้างหน้า      หลายประเทศทั่วโลกกำลังก้าวสู่การเป็นสังคมผู้สูงอายุ ทั้งประเทศในยุโรป สหรัฐอเมริกา ญี่ปุ่น ไปจนถึงประเทศในอาเซียนอย่างสิงคโปร์ มาเลเซีย เวียดนามและไทย ทำให้มีผู้คิดค้นนวัตกรรมขึ้นมาหลายอย่างเพื่อตอบสนองความต้องการของผู้สูงอายุ และทำให้ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น      หนึ่งในนวัตกรรมเหล่านั้น คือ นวัตกรรมด้านอาหารที่ถูกออกแบบมาให้เหมาะสมกับผู้สูงวัยที่อวัยวะต่างๆ ตั้งแต่การบดเคี้ยวหรือการย่อยเริ่มเสื่อมถอยลง      องค์การสหประชาชาติคาดการณ์ว่าในปี 2593 ประชากรผู้สูงอายุทั่วโลกจะเพิ่มขึ้นเป็นกว่า 2,200 ล้านคนหรือคิดเป็นร้อยละ 20 ของประชากรโลก สำหรับประเทศไทย กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ระบุว่าประเทศไทยจะก้าวจากสังคมผู้สูงอายุสู่การเป็น "สังคมผู้สูงอายุอย่างสมบูรณ์" (Aged Soc...

WHO ให้ความหมายของผู้สูงอายุว่า หมายถึงผู้ที่มีอายุเกิน 60 ปีขึ้น    ผู้สูงอายุมีความต้องการพลังงานลดลงจากวัยผู้ใหญ่ เนื่องจากปริมาณกล้ามเนื้อและมวลกล้ามเนื้อที่ลดลง  การลดลงของมวลกล้ามเนื้ออาจเนื่องมาจากการใช้พลังงานสำหรับการประกอบกิจกรรมในชีวิตประจำวันและอัตราการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ ๆ ลดลง อัตราการเผาผลาญอาหารลดลงตามอายุที่เพิ่มขึ้น แต่ความต้องการสารอาหารอื่น ๆ รวมทั้งวิตามินและเกลือแร่ไม่ลดลง ยกเว้นความต้องการธาตุเหล็ก   ในการบริโภคอาหารของผู้สูงอายุต้องคำนึงถึงคุณภาพของอาหาร  โดยให้พลังงานลดลง แต่ได้สารอาหารครบถ้วน         สารอาหารโปรตีน  พลังงานที่ควรได้รับจากโปรตีนควรเท่ากับร้อยละ 12-15 ของพลังงานที่ควรได้รับต่อวัน  หรือบริโภคเนื้อสัตว์วันละไม่เกิน 180 – 210  กรัม  แหล่งของอาหารโปรตีนที่ผู้สูงอายุควรรับประทานได้แก่  เนื้อสัตว์ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ปลาและไก่ที่เลาะหนังออก นม ถั่วต่าง ๆและผลิตภัณฑ์จากถั่ว เช่น เต้าหู้ น้ำนมถั่วเหลือง  ไข่ เป็นโปรตีนที่มีคุณภาพสูง เหมาะกับผู้สูงอายุโดยเฉพาะไข่ขาว ซึ่งมีปริ...

โภชนาการของผู้ป่วยมะเร็ง จากโรงพยาบาลจุฬาภรณ์      ผู้ป่วยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็ง แพทย์จะคุยกับผู้ป่วยและญาติเพื่อวางแผนให้การรักษา ซึ่งอาจจะเป็นการผ่าตัด การให้ยาเคมีบำบัด หรือการฉายรังสี ซึ่งวิธีการรักษามะเร็งเหล่านี้จะฆ่าเซลล์ โดยกระบวนการฆ่าเซลล์มะเร็ง เซลล์ที่ดีจะถูกทำลายด้วย ซึ่งผลข้างเคียงของการรักษามะเร็งที่เกิดขึ้น จะมีผลต่อการรับประทานอาหาร และภาวะโภชนาการของผู้ป่วย เช่น -ความอยากอาหารลดลง -น้ำหนักเปลี่ยนแปลงไป (อาจเพิ่มขึ้นหรือลดลง) -เกิดแผลในช่องปาก -ปัญหาเหงือกและฟัน -การรับลดและกลิ่นเปลี่ยนไป -คลื่นไส้/อาเจียน -ท้องเสีย -ท้องผูก -อาการอ่อนเพลีย อ่อนเปลี้ย หรือซึมเศร้า       โภชนาการเป็นส่วนสำคัญในการรักษามะเร็ง  การรับประทานอาหารที่ดีและครบถ้วนสารอาหารก่อนการรักษา ระหว่างการรักษา และหลังการรักษา จะช่วยให้ร่างกายแข็งแรงและดีขึ้น ภาวะโภชนาการที่ดี           ภาวะโภชนาการที่ดีเป็นสิ่งที่สำคัญสำหรับผู้ป่วยมะเร็ง ดีต่อการเจ็บป่วย และดีต่อการรักษา     การได้รับสารอาหารของผู้ป่วยมะเร็งส่ว...

คลังความรู้สู่ความเป็นเลิศ